Een deel van de Nederlanders ziet elke nacht de uren wegtikken. Slapeloosheid kan een ramp zijn. Oók vanwege de mogelijke mentale gevolgen, weet psycholoog Barbara Mulder van psychologenpraktijk Slaapmakend.
Hoe vaak komen slaapproblemen voor?
“Ongeveer tien procent van de Nederlanders heeft te maken met slechte slaap, oftewel: insomnie. Ze slapen moeilijk in en door. Vroeger werd gedacht dat het een symptoom is van een ander probleem, zoals een depressie. Nu weten we dat slapeloosheid ook op zichzelf kan staan en depressieve klachten in de hand kan werken.”
Hoe ziet het verband tussen slaapproblemen en mentale gezondheid eruit?
“Bij slapeloosheid komt ons mentale welzijn vaak het eerst in het gedrang. Al na één slechte nacht kun je je somber voelen, al gaat dat vaak weer over. Doen slaapproblemen zich langere tijd voor, dan kan dat niet alleen leiden tot een verminderde focus, concentratieverlies en geheugenproblemen maar ook tot labiliteit.
Bij slapeloosheid komt ons mentale welzijn vaak het eerst in het gedrang
Daarnaast speelt er iets anders. De prefrontale cortex remt gewoonlijk het angstcentrum in de hersenen. Langdurig slecht slapen zorgt ervoor dat die remfunctie minder goed werkt. Gevolgen hiervan zijn meer stress en angst, die de slapeloosheid in stand kunnen houden. Insomnie kan onder meer bijdragen aan het ontstaan van angstklachten- en stoornissen, burn-outs en depressies. Goed slapen is cruciaal voor ons functioneren.”
Wat is het verband tussen ADHD en slapeloosheid?
“Mensen met ADHD zijn gevoeliger voor het ontwikkelen van een slaapprobleem. Zij verwerken prikkels lastiger en komen moeilijker tot rust. Bovendien heeft 80 procent te maken met het vertraagde slaapfasesyndroom. Het lichaam maakt daarbij later op de dag melatonine, het hormoon van de nacht, aan en is uren verder pas klaar om te gaan slapen. Omdat bij hen de melatonine later is uitgewerkt, is vroeg opstaan lastig.”
Mensen met ADHD zijn gevoeliger voor het ontwikkelen van een slaapprobleem
Wat kun je doen om beter te slapen?
“Blootstelling aan natuurlijk licht overdag is belangrijk. Hiermee help je je lichaam onderscheid te maken tussen dag en nacht. Las daarnaast dagelijks rustmomenten in zodat niet alle ontspanning van de nacht moet komen. Intensief sporten vroeg op de avond kan de diepe slaap verbeteren. Heb je veel stress, kies dan juist voor een rustigere inspanning zoals wandelen.”
