Voor mensen met ernstig overgewicht (morbide obesitas) is bariatrische chirurgie vaak de enige definitieve manier om op een gezond gewicht te komen. Dankzij nieuwe technologieën zoals operatierobots duurt herstel bovendien een stuk minder lang.
Bariatrische chirurgie is de parapluterm voor medische ingrepen om de maag te verkleinen of opname van voedsel in de dunne darm te beperken, zoals door middel van een gastric bypass, sleeve gastrectomie of duodenal switch. Volgens chirurg Simon van de Vrande van Obesitaskliniek Dendermonde in België is morbide obesitas (een BMI van meer dan 35) een onderschatte, maar ernstige aandoening. “Obesitas heeft veel invloed op de gezondheid en levensverwachting van mensen. Naast overgewicht hebben zij vaak andere bijkomende kwalen zoals slaapapneu, diabetes en pijnlijke gewrichten. Bovendien hebben zij een fors verhoogde kans op kanker, hartaandoeningen en vroegtijdig overlijden. Met een ingreep zoals een bypass verliezen ze niet alleen na één jaar tachtig tot honderd procent van hun overgewicht, ook raken zij grotendeels of soms volledig hun overige kwalen kwijt waardoor ze een normale levensverwachting en een betere levenskwaliteit krijgen.”
Stigma’s
Mensen met morbide obesitas hebben vaak al van alles al geprobeerd, zoals jarenlang diëten. “Ze hebben helaas te maken met veel stigma’s, zoals dat het hun eigen schuld zou zijn dat ze dik zijn geworden”, legt Filip Vanrykel, ook chirurg bij Obesitaskliniek Dendermonde, uit. “Maar dat is echt een fabel. Obesitas is een chronische ziekte, waarbij onder meer de spijsverteringshormonen- en het systeem ontregeld zijn geraakt. Bepaalde centra in de hersenen worden anders gestimuleerd, waardoor op het niveau van onder meer pancreas-, spier-, vet- en darmcellen allerlei veranderingen optreden. Hun lichaam haalt daardoor veel meer energie uit voeding, maar verbrandt tegelijkertijd minder. Dit teveel aan energie wordt dan opgeslagen als vet.” Hij geeft aan dat het niet om vijf kilo overgewicht gaat. “We hebben het over misschien wel vijftig kilo en die raak je nu eenmaal niet zomaar kwijt. Met een ingreep wordt je lichaam gereset en lukt het wel.”
Wel nuanceert Vanrykel dat een operatie geen wondermiddel is. “Het is niet een kwestie van opereren en dan is het klaar. We doen een zeer uitgebreide screening met een team van onder meer psychologen, endocrinologen en diëtisten zodat alleen patiënten die er echt klaar voor zijn behandeld kunnen worden. Want als je hiervoor kiest, moet je wel bereid zijn om je aan gezondheidsregels te houden, zoals dagelijks 10.000 stappen wandelen, twee keer per week sporten, stoppen met suiker en roken, en zeer spaarzaam alcohol drinken. Je mag verder gewoon eten wat je wil en daarvan genieten. Maar omdat je maag kleiner is, je bij een bypass minder vetten opneemt en je spijsverteringshormonen worden genormaliseerd, leidt dit tot gewichtsverlies.”
Robottechnologie
In de kliniek wordt al sinds 2016 met operatierobots gewerkt, iets unieks waar beide chirurgen zeer enthousiast over zijn. “Een robot is een soort verlengstuk van de chirurg, wij bedienen dus altijd de robot, maar kunnen er veel preciezer mee werken”, legt Simon van de Vrande uit. “Het apparaat is zeer stabiel en nauwkeurig, het beeld is met een factor tien vergroot en altijd in 3D zodat we organen veel beter kunnen zien. Mensen hebben hierdoor minder pijn, mogen de volgende dag al naar huis en herstellen sneller. Natuurlijk mogen ze drie weken niet tillen of sporten, maar ze hoeven niet in bed te liggen en kunnen verder gewoon hun gang gaan. De complicatieratio was bij operaties zoals een bypass al erg laag, maar met een robot nog lager.”
Opvallend is dat de wachtlijsten bij de kliniek vrij kort zijn. Na de intake en screening kunnen patiënten al binnen een maand worden geopereerd. Hoe verklaren de chirurgen deze korte wachtlijst? Vanrykel: “Onze kliniek is het oudste centrum van België en richt zich alleen op bariatrie. We hebben hierdoor veel ervaring en kunnen efficiënt en optimaal werken, maar toch ook persoonlijke zorg verlenen.” De chirurgen begeleiden samen met het multidisciplinaire team hun patiënten levenslang en wanneer zij de patiënt weer terugzien, staat vaak een compleet ander mens voor ze. “Dit blijft mooi om te zien. Bariatrische chirurgie is wat dat betreft levensreddende chirurgie. Je geeft mensen als het ware hun leven terug.”
Simon van de Vrande
Chirurg Obesitaskliniek Dendermonde
Filip Vanrykel
Chirurg Obesitaskliniek Dendermonde
