Eczeem is een verzamelnaam voor verschillende huidaandoeningen. Er is dus niet één soort eczeem. De meest voorkomende vorm is constitutioneel eczeem, ook wel atopisch eczeem genoemd. Deze vorm van eczeem is niet te genezen, het is dus een chronische aandoening. Atopisch eczeem komt voor bij mensen met een atopisch profiel: zij zijn vatbaar voor allergieën zoals hooikoorts, astma of voedselallergieën. Deze aandoeningen gaan dus veelal samen met dit type eczeem. Vaak flakkert het eczeem op in periodes van stress, onder bepaalde weersomstandigheden (warmte of juist koude, droge lucht) of na blootstelling aan irriterende stoffen.
Maar liefst 15-20% van de kinderen en 1-3% van de volwassenen heeft last van atopisch eczeem. Dat betekent dat ongeveer 400.000 mensen in Nederland deze huidaandoening hebben. Andere vormen van eczeem, zoals contact- of handeczeem, komen ook vaak voor, vooral in beroepsgroepen die in contact komen met irriterende stoffen, zoals zorgverleners, kappers of schoonmakers.
Eczeem gaat vrijwel altijd gepaard met ontstekingen, jeuk, zwelling, korstvorming, roodheid en een schilferige huid. De oorzaak van eczeem is vaak complex en wordt beïnvloed door genetische, omgevings- en immunologische factoren.
Gelukkig valt er meestal goed te leven met eczeem, als je er tenminste goed mee omgaat. Goede behandeling door een specialist (zoals een dermatoloog of een huidtherapeut) is dus belangrijk! De overwegend droge huid moet met een basiszalf behandeld worden, zodat deze rustig blijft. Daarnaast schrijft een arts meestal een medicijnzalf voor, die de ontstekingsreactie van de huid onderdrukt. Hiervoor geldt dat deze juist toegediend moet worden; de zogenoemde ‘vingertop-methode’ kan hierbij helpen. Als je de zalven op de juiste manier gebruikt, bereik je een optimaal resultaat en zal het eczeem dus meestal ‘rustig blijven’ en niet gaan opvlammen. Ga nooit zelf experimenteren of adviezen van niet-medici opvolgen! Over eczeem en de behandeling ervan gaat veel onjuiste informatie rond op het internet. Zorg dus altijd dat je advies opvolgt van een arts of informatie inwint bij een betrouwbare bron.
Impact van eczeem: wat doet het met je?
De impact van eczeem op het dagelijks leven kan aanzienlijk zijn, zowel fysiek als emotioneel. Ga maar na: als je last hebt van jeuk, kun je je moeilijk concentreren of minder goed slapen. Dit kan leiden tot vermoeidheid en prikkelbaarheid, wat een negatieve invloed heeft op je kwaliteit van leven.
Ook lichamelijk kan eczeem een behoorlijke impact hebben. Veel jeuk leidt vaak tot krabben, wat de huid verder beschadigt en kan zorgen voor infecties. Eczeem kan ook leiden tot zichtbare plekken op je lichaam, die enorm storend kunnen zijn.
Denk bijvoorbeeld aan je gezicht, handen, armen of benen. Het kan je onzeker maken over je uiterlijk, waardoor je jezelf als “minder waard” beoordeelt. De psychologische impact van eczeem wordt vaak onderschat. Eczeem kan leiden tot gevoelens van schaamte, frustratie en zelfs depressie, vooral wanneer de symptomen hevig zijn of moeilijk te beheersen. Sociale interacties kunnen beïnvloed worden, bijvoorbeeld wanneer mensen zich ongemakkelijk voelen om in het openbaar te verschijnen of bang zijn voor reacties op hun huidaandoening.
Daarnaast kan eczeem een aanzienlijke impact hebben op je werk- en schoolleven. Bij ernstig eczeem kun je moeite hebben om je te concentreren, of je schaamt je zo erg dat je niet durft deel te nemen aan sociale of professionele activiteiten. Dit kan uiteindelijk leiden tot vermijdingsgedrag en sociale isolatie.
Overigens wordt niet alleen de persoonlijke impact van eczeem vaak onderschat, ook is de maatschappelijke impact groter dan gedacht. Doordat eczeem niet altijd goed wordt behandeld, maar ook doordat mensen soms ‘zelf gaan dokteren’, is er een hoger risico op de eerder genoemde persoonlijke gevolgen van eczeem zoals vermoeidheid, prikkelbaarheid, depressie en isolement. Dit leidt tot werk- en schooluitval en dus tot ziekteverzuim.
Mensen met atopisch eczeem hebben behoefte aan steun en duidelijke, betrouwbare informatie. Een patiëntenorganisatie kan veel voor hen betekenen.
Meer informatie
De Vereniging voor Mensen met Constitutioneel Eczeem (VMCE) is er voor iedereen die met deze huidziekte te maken heeft: kinderen, ouders en volwassenen: je staat er niet alleen voor. Ga voor meer informatie over eczeem naar www.vmce.nl.
