Menstruatie als stoorzender in de relatie

Maar liefst één op de vijf vrouwen tussen de 35 en 55 jaar heeft last van een té hevige menstruatie. Een bloedserieus probleem dat nogal wat impact heeft. Ook op het relationele vlak. Maar wanneer is veel te veel?

Paula Kragten

Oprichter menstruatiemagazine Period!

In principe heeft de natuur het prachtig geregeld. Zo halverwege de menstruatiecyclus daalt een eicel richting de baarmoeder af. Deze heeft niet het eeuwige leven. Sperma blijft ook maar een dag of vijf goed. Het is dus geen hogere wiskunde om te becijferen dat de zwangerschapskans rond je ovulatie het hoogst is. Niet toevallig is dit ook de periode – niet te verwarren met Dé Periode – dat je de meeste zin hebt in intimiteit en seks.

Hoe anders is dat vlak voor of tijdens de menstruatie. De beruchte premenstruele fase lijkt een libidokiller van jewelste. Netflix. Chocola. Pizza. Joggingbroeken. Dat zijn woest aantrekkelijke zaken. Uitzonderingen daargelaten natuurlijk. Bij sommige vrouwen is de seksdrive juist tijdens de menstruatie maximaal. De meesten – mannen en vrouwen – moeten er niet aan denken om samen de rode zee te bevaren. Hoeft ook niet. Als het oestrogeenlevel stijgt in aanloop naar de ovulatie komt het met die wederzijdse aantrekkingskracht vanzelf weer goed.

Tot zover de ideale wereld. Met een menstruatiecyclus van ongeveer achtentwintig dagen (maar heel weinig vrouwen menstrueren overigens in zo’n ijzeren ritme), waarvan je zo’n vijf ongesteld bent. Voor veel vrouwen in de premenopauze verandert dit helaas. Maar liefst één op de vijf vrouwen tussen de 35 en 55 jaar krijgt namelijk last van hevig menstrueel bloedverlies (HMB). In Nederland alleen zijn dat zo’n 500.000 vrouwen. Waarschijnlijk zijn het er meer. Uit een online survey van Raboudumc onder meer dan 40.000 vrouwen tussen de 15 en 45 jaar blijkt dat meer dan de helft (54 procent) haar menstruatie als te hevig ervaart.

HMB (ook wel menorragie genoemd) is een medische aandoening die hevige, langdurige, pijnlijke en onvoorspelbare menstruaties veroorzaakt. Het is geen levensbedreigende aandoening, maar wel een vervelende, die op alle fronten van het leven impact heeft; lichamelijk, psychisch en relationeel. Uit een enquête onder 1.004 Nederlandse vrouwen met HMB-klachten blijkt dat 24 procent seks en intimiteit vermijdt door menstruatieproblemen. Toch gaat slechts 54 procent naar de huisarts. Maar liefst zestig procent denkt nog altijd dat menstruatieproblemen er nu eenmaal bij horen.

Maar wanneer is veel nu precies te veel? Symptomen van HMB zijn onder meer een cyclus korter dan 21 dagen (alles tussen 21 en 35 dagen wordt als acceptabel beschouwd) en een menstruatieduur van meer dan zeven dagen (alles tussen drie en acht dagen geldt als normaal), het verlies van grote stolsels en hevige menstruatiebloedingen, soms wel driekwart longdrinkglas of meer. Daardoor ligt bloedarmoede op de loer.

Vrouwen met HMB hebben een bloedserieus verhaal. Daar hoor je alleen weinig over. Dat is raar. De nieuwe voorlichtingscampagne Bloedserieus roept vrouwen daarom op hun verhaal te delen. Met elkaar, met hun partner (je menstrueert tenslotte voor een gezamenlijk doel; de voortplanting) én met de arts. Tijdens de campagnemaand in november organiseren ziekenhuizen in heel Nederland extra (online) spreekuren en andere events om voorlichting te geven.

Belangrijk om te beseffen: HMB is een probleem waarvoor meerdere, eenvoudige oplossingen bestaan. Denk aan hormoontherapie (pil of spiraal) of endometriumablatie (NovaSure); een poliklinische ingreep van negentig seconden waarbij het baarmoederslijmvlies met elektrische energie wordt vernietigd. Resultaat: nauwelijks of helemaal geen bloedverlies meer. Endometriumablatie kan alleen als er geen kinderwens meer is. Maar de moraal van het verhaal: er zijn oplossingen zonder baarmoederverwijdering of hormonen.

HMB is geen levensbedreigende aandoening. Meestal zijn veranderingen in de hormoonhuishouding of goedaardige myomen in de baarmoeder de oorzaak. Maar er kan wel degelijk een andere oorzaak zijn, zoals endometriose, adenomyose, PCOS of gynaecologische kanker. Het is dus wel belangrijk om onderzoek te laten doen.

Moet je je vaak (om de 1-2 uur) verschonen, heb je dubbele bescherming nodig (maandverband én tampon), draag je vaker wel dan niet maandverband en inlegkruisjes voor het geval de feestweek ineens inzet en plan je je agenda om je menstruatie heen? Dan is het gerechtvaardigd om een afspraak met de huisarts te maken en/of om doorverwijzing te vragen naar de gynaecoloog.

Meer lezen? In deze online column schrijft Paula over seks tijdens de menstruatie.