Met een druk op de knop even je ogen laten meten tussen de shampoo en de paracetamol, of zelfs thuis meten achter je laptop. Het gemak dient de mens. Maar of je ogen daarmee het beste af zijn? Bas de Nes vraagt het zich af. “Een échte opticien moet drie jaar lang blokken voor zijn diploma. Dat is toch geen flauwekul?”
Bas is directeur van de NUVO, de brancheorganisatie voor optiekondernemers. Leden van de NUVO zijn veel van de optiekwinkels die je vrijwel overal in het Nederlandse straatbeeld ziet. Winkels boordevol geavanceerde hightech apparatuur, bediend door vakmensen die ervoor hebben doorgeleerd. Allemaal? “Was dat maar waar”, verzucht Bas. “In Nederland mag iedereen zichzelf opticien noemen en een winkel beginnen. Diploma of niet. We zijn wat dat betreft echt een buitenbeentje in Europa.”
Testje
Als consument weet je dus niet zeker of je je kostbare ogen wel aan een deskundige toevertrouwt? “Klopt”, zegt Bas. “En dat terwijl die ogen steeds langer mee moeten. We worden immers steeds ouder. Bovendien worden ogen steeds zwaarder belast door het langdurig kijken naar smartphones en tablets.”
Details die het verschil kunnen maken tussen comfortabel kijken of schele hoofdpij
Bas de Nes (Directeur NUVO)
Volgens Bas vinden consumenten het belangrijk om te weten waar ze aan toe zijn. “Er zijn allerlei nieuwe aanbieders op de markt die enorme bedragen stoppen in reclame. Ze schermen met lage prijzen en beweren dat je ogen kunt meten met een druk op de knop, of zelfs thuis met je eigen pc. Maar zo’n testje mag de naam oogmeting eigenlijk niet dragen.”
Objectieve en subjectieve oogmeting
Ook de échte opticien begint met een automatische oogmeting. Zo’n meting met het apparaat heet in vaktaal wel ‘objectieve meting’, terwijl de handmatige meting door de opticien wordt aangeduid met ‘subjectieve meting’. “Verwarrende termen”, vindt Bas.
“Bij het woord objectief denken veel mensen dat dat beter is dan subjectief. Logisch. In het jargon van de optiek wordt echter alleen maar het onderscheid bedoeld tussen wat een apparaat meet en wat een expert constateert. Je kunt natuurlijk indruk maken met een mooi apparaat in je zaak waarmee je objectief de sterkte-afwijking meet, maar vervolgens moet er een gediplomeerde opticien aan te pas komen voor de subjectieve meting.
De meting met het apparaat is nog niet de helft van het verhaal. De feedback die jij de opticien geeft tijdens de handmatige, individuele meting, is essentieel voor de opticien om tot de juiste sterkte te komen. Aan de hand van beide onderzoeken stelt de opticien vast wat de beste kijkoplossing op maat voor jou persoonlijk is. Details die het verschil kunnen maken tussen comfortabel kijken of schele hoofdpijn. Een échte opticien heeft in drie jaar studie geleerd om bepaalde afwijkingen te herkennen, zodat hij zo nodig kan doorverwijzen.”
Gegarandeerd gediplomeerd
Maar als dat diploma dan zoveel uitmaakt, hoe kun je als consument dan weten of je opticien er een heeft? “Goed punt”, zegt Bas de Nes. “Daarom hebben alle NUVO-leden zich verenigd onder een keurmerk. Als een opticien het NUVO Keurmerk voert, dan heb je die garantie. Nog afgezien van de andere zekerheden die je krijgt als consument. Bijvoorbeeld in het onverhoopte geval van een geschil – mocht je er samen met de opticien niet uitkomen – kun je dat voorleggen aan een onafhankelijke geschillencommissie.”
Keurmerk
Lang hoef je niet te zoeken naar zo’n zaak, want zo’n twee derde van de Nederlandse optiekbedrijven is aangesloten bij de NUVO. Die optiekzaken zijn te herkennen aan het NUVO Keurmerk ‘Kijk Goed!’ op de winkeldeur of -ruit. Bij de overige opticiens en andere aanbieders van ‘oogmetingen’ is dus onduidelijk of zij voldoen aan de kwaliteitsnormen. “En dan druk ik me nog diplomatiek uit”, zegt Bas: “Drogisten die brillen als bijzaak hebben beweren dat wat zij doen een oogmeting is. Maar ze meten alleen met het apparaat. Ook online zijn er tegenwoordig testen die je zelf vanachter je beeldscherm kunt uitvoeren. Makkelijk misschien omdat je de deur er niet voor uit hoeft, maar met een echte oogmeting heeft zo’n testje niets van doen.”
Registreren van oogmetingen onder het keurmerk
Niet iedereen lijkt doordrongen van het belang van diplomering bij opticiens. Gelukkig ziet het ernaar uit dat de overheid zich weer met de kwaliteit van oogmetingen gaat bemoeien.
Ogen worden steeds zwaarder belast door het langdurig kijken naar smartphones en tablets
“Het Zorginstituut Nederland – een zelfstandig orgaan dat de Nederlandse overheid adviseert op het gebied van zaken die de volksgezondheid aangaan – buigt zich momenteel over een door ons opgesteld protocol dat regelt waaraan een oogmeting moet voldoen. Dat geeft het NUVO Keurmerk nóg meer betekenis. Het verschil met échte en zogenaamde oogmetingen zal dan voor iedereen zichtbaar worden. Dan is Nederland ook op het gebied van oogmetingen ontwikkelingsland-af!”
