“Zakt je eten steeds minder goed? Opgelet!”, zegt hoogleraar Maag-, Darm- en Leverziekten Arjan Bredenoord. “Een kleine groep Nederlanders krijgt te maken met de zeldzame ziekte eosinofiele oesofagitis (EoE).”
“Eosinofiele oesofagitis, ontsteking van de slokdarm, heeft vaak een grote invloed. Het is natuurlijk ook erg vervelend als eten steeds moeilijker gaat. Niet alleen omdat het pijn kan doen om voedsel te laten zakken, maar ook omdat eten een sociale bezigheid is en we dit doorgaans dagelijks in het gezelschap van anderen doen. Je ziet mensen met EoE aanpassingen maken; ze pureren hun voedsel, gaan er steeds meer bij drinken of vermijden bepaalde etenswaren. De ziekte EoE komt het meest voor bij mensen tot vijftig jaar en die hebben vaak een actief leven”, vertelt MDL-arts Arjan Bredenoord uit Amsterdam.
Schade in de slokdarm
“Zo’n tweeduizend Nederlanders hebben EoE”, zegt Bredenoord. Er is dan sprake van een ontsteking in de slokdarm als gevolg van een allergische reactie. Deze kan ontstaan door inname van bepaald voedsel of ingeslikte pollen.
“Geleidelijk aan vindt voedsel tijdens het eten steeds minder goed zijn weg door de slokdarm en dat wordt onder meer gevoeld als een pijn achter het borstbeen. Houdt de ontsteking langdurig aan, jaren, dan kan er schade ontstaan in de slokdarm als gevolg van littekenweefsel. Het resultaat is dat de slokdarm steeds nauwer wordt met een hardere en minder elastische wand. Soms zelfs zo smal als een rietje, wat eten natuurlijk nog verder bemoeilijkt.”
Erfelijk
Met name de laatste drie jaar ziet Bredenoord het aantal mensen met deze zeldzame ziekte toenemen. In die periode kreeg 75 procent van de huidige 2000 patiënten de diagnose, zegt hij. “Wat hiervan de oorzaak is, en waarom mensen zich steeds vaker melden bij de eerste hulp met symptomen van EoE, is niet helemaal bekend. Wat we wel weten is dat mensen met hooikoorts, eczeem en astma een verhoogde kans hebben op EoE en ook dat de ziekte deels erfelijk is. Soms zijn er meerdere patiënten in één familie.”
De slokdarm is soms zelfs zo smal als een rietje
Onderzoek
Wie zich met symptomen van EoE meldt op het spreekuur, kan in aanmerking komen voor een endoscopie, een kijkonderzoek van de slokdarm. Dit brengt de situatie in de slokdarm in kaart en mogelijk de reden waarom bepaald voedsel er moeizaam of niet door kan, en of er sprake is van een vernauwing van de slokdarm. “De arts kan vervolgens stukjes weefsel (biopten) uit de slokdarm nemen. Wordt hierin een bepaald type afweercellen gevonden, de eosinofiele cellen, dan is duidelijk dat het om eosinofiele oesofagitis gaat.”
Dieet of niet
“Vaak begint dan de zoektocht. Erachter komen op welk type voedsel of op welke stof (allergeen) de persoon in kwestie allergisch reageert, en wat dus de oorzaak is, is niet altijd eenvoudig. Zo komt het voor dat mensen alleen klachten ervaren bij het eten van seizoensproducten die daarna tijdelijk weer verdwijnen uit het dieet waardoor ze niet aan de bel trekken”, zegt Bredenoord.
“Op veel allergenen kun je testen via het bloed of de huid, maar in de slokdarm is dat wat lastiger. Eén van de manieren om de oorzaak van de ontsteking te achterhalen is een dieet. Er bestaan verschillende diëten, maar het komt neer op het weglaten en vervolgens in kleine stapjes weer toevoegen van soja, pinda’s, kippenei, zeevruchten, schaal- en schelpdieren, koemelkproducten entarwe”, vervolgt Bredenoord. Geen waterdichte werkwijze, volgens hem, omdat een ontsteking in de slokdarm in het geval van EoE niet direct optreedt, maar na een poosje. Bovendien ligt de kans op foutjes, en per ongeluk tóch het verkeerde voedsel eten, op de loer. Daarnaast is een dieet ingrijpend volgens Bredenoord, omdat er vaak meermaals een endoscopie is vereist.
“Trek aan de bel”
“De behandeling door een arts is er vaak op gericht om de ontsteking te remmen, dit kan bijvoorbeeld door het gebruik van ontstekingsremmers die specifiek in de slokdarm werken”, vervolgt Bredenoord. “Wanneer de slokdarm gedurende jaren relatief veel schade heeft opgelopen kan deze nog worden opgerekt, maar dat wil je natuurlijk zo veel mogelijk voorkomen. Jonge mensen hebben soms de neiging om hun klachten af te zwakken, maar weet dat het niet normaal is als voedsel niet goed zakt. Ga naar de huisarts met je klachten en laat ernaar kijken. Je hoeft er niet mee rond te lopen.”
