Wij spraken de directeur van de Hartstichting over de huidige stand van zaken in Nederland rondom het hart en vaatziekten.
Floris Italianer
Directeur Hartstichting
“Als directeur van de Hartstichting kom ik bijna dagelijks in aanraking met mensen die plotseling geconfronteerd zijn met hart- en vaatziekten. Recent hoorde ik het verhaal van Linda (45), die al meer dan een jaar last had van haar maag. Tenminste, dat dacht de huisarts.
Later, toen ze met hevige pijn op de borst en benauwdheid terug keerde, stelde de arts hyperventilatie vast. Weer een week later werd ze met loeiende sirenes afgevoerd naar het ziekenhuis. Op het hartfilmpje zagen de ambulancebroeders direct wat er aan de hand was: een hartinfarct. Een deel van haar hart was toen al beschadigd.
Helaas komen dit soort tragische gebeurtenissen regelmatig voor. Artsen zien hart-en vaatziekten bij vrouwen nog té vaak over het hoofd. En dat terwijl hart- en vaatziekten één van de belangrijkste doodsoorzaken onder vrouwen zijn. Jaarlijks overlijdt 1 op de 4 vrouwen aan bijvoorbeeld hartfalen, een hartinfarct of beroerte. Vaak wordt mij gevraagd hoe dit – anno 2017 – nog steeds kan. Dit heeft meerdere oorzaken.
In de eerste plaats is het voor artsen heel moeilijk om de juiste diagnose te stellen. Het ontbreekt hen aan de juiste tests om te zien wát er precies mis is met het vrouwenhart. Lange tijd dachten artsen en wetenschappers dat het vrouwenhart gelijk was aan het mannenhart. De huidige diagnostiek en behandelingen zijn dan ook ontwikkeld na onderzoek onder mannen.
Bepaalde hart- en vaatziekten ontwikkelen zich bij vrouwen heel anders dan bij mannen en zijn moeilijk te herkennen
Inmiddels weten we wel beter: bepaalde hart- en vaatziekten ontwikkelen zich bij vrouwen heel anders dan bij mannen en zijn moeilijk te herkennen, ook door artsen. Zo blijkt uit ons onderzoek dat vrouwen vaker aandoeningen aan de allerkleinste bloedvaten in het hart hebben. Die voorzien 90% van het hart van zuurstof. Met de huidige scans is dit niet altijd goed in beeld te krijgen.
In de tweede plaats bevat het vrouwenhart nog veel geheimen voor ons. Mogelijk brengen ‘risicofactoren’ zoals roken en diabetes bij vrouwen nóg meer schade aan hart en vaten toe. Ook denken wetenschappers dat een ernstig verhoogde bloeddruk of diabetes tijdens de zwangerschap een hoger risico geeft op een hart- of vaatziekte.
In de derde plaats staan vrouwen en artsen nog onvoldoende bewust stil bij klachten die kunnen duiden op hartproblemen. Hartklachten kunnen bij vrouwen atypisch en vager zijn. Zo kunnen aandoeningen aan de kleine bloedvaten tot kortademigheid, hartkloppingen of vermoeidheid leiden: klachten die eenvoudig te verwarren zijn met de overgang, stress of oververmoeidheid. Uit onderzoek weten we dat vrouwen van 35 jaar en ouder vaker dan mannen dit soort klachten hebben.
Het is noodzakelijk dat we het vrouwenhart veel beter leren kennen.
Het is noodzakelijk dat we het vrouwenhart veel beter leren kennen. De zorg voor het vrouwenhart móet beter. Om die reden vormt onderzoek naar hart- en vaatziekten bij vrouwen een van de topprioriteiten van de Hartstichting. In samenwerking met wetenschappers, donateurs, het bedrijfsleven en partners in de zorg werken wij aan de ontwikkeling van diagnostische testen, zodat artsen ernstige hartaandoeningen bij vrouwen eerder en beter kunnen vaststellen.
We onderzoeken bijvoorbeeld of we slagaderverkalking sneller kunnen opsporen. Meer kennis van signaalstoffen in het bloed is daarvoor noodzakelijk. Stel je voor dat je over 5 jaar via een eenvoudige test bij de huisarts direct weet hoe het met jouw vaten gesteld is? Dát is een ambitie waar wij dagelijks aan werken.
Daarnaast ligt de zorgverantwoordelijkheid ook bij onszelf en dat geldt voor vrouwen en mannen. Dat betekent niet dat we ons met iedere klacht direct naar de huisarts moeten spoeden. Wél dat we ons bewuster dienen te worden van risicofactoren en onze hartgezondheid: ken je getallen.
Verdiep je in je eigen familiegeschiedenis: komen er beroertes of hartinfarcten in voor? Hoe is het gesteld met je bloeddruk en cholesterol? Vanzelfsprekend speelt een gezonde leefstijl – niet roken, voldoende bewegen en gezond eten – een belangrijke rol.
Kortom, het is noodzakelijk dat we de geheimen van het hart ontrafelen, zodat artsen beter en sneller diagnoses kunnen stellen. Laten we er daarnaast voor zorgen dat we onze klachten serieus nemen! Zo kunnen we ervaringen zoals die van Linda uiteindelijk de wereld uit helpen.”
