Inflammatoire huidziektes
Eczeem is een chronische huidziekte die vaak voorkomt bij kinderen, maar ook bij volwassenen. Bij eczeem is de huidbarrière defect, waardoor de huid droger wordt en gevoeliger is voor prikkels die het immuunsysteem aanjagen. Hierdoor raakt de huid ontstoken, met opvlammingen van roodheid, schilfering en erge jeuk tot gevolg. Op dit moment bestaat de behandeling van eczeem uit het hydrateren van de huid met vette crèmes en het onderdrukken van het immuunsysteem, bijvoorbeeld met corticosteroïden (hormoonzalf). Maar vet houden alleen is vaak niet genoeg en door de bijwerkingen zijn veel mensen bang om langere tijd hormoonzalf te gebruiken, met name bij kleine kinderen.
Nieuw inzicht leidt tot nieuwe therapie
De afgelopen jaren is er veel duidelijk geworden over het ontstaan van eczeem. De samenstelling van de verschillende bacteriën op de huid – het microbioom – bleek een cruciale rol te spelen bij het opvlammen of juist voorkómen van de symptomen. De huidbacterie Staph aureus is daarbij de belangrijkste aanjager van de ontstekingen en de jeuk. Als Staph aureus de goede bacteriën overgroeit, vlamt het eczeem op. Als de goede bacteriën weer de overhand krijgen, neemt de ontsteking af en wordt de huid weer rustiger. De Staph aureus bacterie werd bij 70-80% van de patiënten met eczeem op de huid aangetroffen, veel vaker dan bij gezonde personen.* Dit inzicht leidde tot een zoektocht naar behandelingen om deze bacterie op de huid bij eczeem te onderdrukken. Traditionele antibiotica waren echter niet geschikt, omdat ze ook de goede bacteriën doden en langdurig gebruik van antibiotica uiteindelijk leidt tot resistentie. De oplossing kwam van Gladskin, een Nederlands merk dat onder biotech bedrijf Micreos valt dat Staphefekt ontwikkelde. Staphefekt is een zogenaamd endolysine. Een enzym dat alléén de Staph aureus bacteriën doodt en de goede bacteriën met rust laat. Door de unieke werking kan de Staph aureus bacterie niet resistant worden, waardoor Staphefekt zeer geschikt is voor langdurig gebruik. Met Gladskin slaagde het bedrijf erin om Staphefekt als ingrediënt te verwerken in crèmes voor gebruik op de huid. Dit maakt Gladskin de ideale kandidaat voor een nieuw soort behandeling van eczeemklachten, gericht tegen de bacterie die de opvlamming veroorzaakt.
Succesvolle studie bij kinderen en volwassen
Een recente studie heeft laten zien dat deze aanpak inderdaad werkt. In de studie gebruikten 22 volwassenen en 21 kinderen met eczeem twee weken lang dagelijks de Staphefekt crème van Gladskin in plaats van hun normale crème**. Bij 91% van de gebruikers verbeterde de eczeemklachten binnen een week, zowel bij de kinderen als bij de
volwassenen. De ernst van de symptomen, gemeten met de zogenaamde SCORAD score, nam af met gemiddeld 43% na 1 week en 68% na twee weken. Al na drie dagen meldden de meeste deelnemers dat hun huid minder jeukte en minder vurig aanvoelde. Na twee weken was de jeuk met 51% afgenomen en het branderige gevoel met 79% gereduceerd.
Deze verbetering van de eczeemklachten leidde er ook figuurlijk toe dat de patiënten lekkerder in hun vel zaten. Ze hadden minder last van slaapgebrek doordat de cyclus van jeuken en krabben was doorbroken en gaven hun dagelijkse leven een hoger cijfer. Bij alle kinderen en 95% van de volwassenen verbeterde de zogeheten Dermatology
Life Quality Index significant. En wat ook belangrijk was: er werden geen bijwerkingen gezien tijdens het gebruik van de Staphefekt crème van Gladskin. Lange tijd was onduidelijk welke prikkels de opvlamming van eczeem veroorzaken. Een richtlijn van de Nederlandse Vereniging voor Dermatologie en Venereologie uit 2014 schrijft daarom zelfs voor dat het geen zin heeft om de oorzaak van eczeem bij patiënten te onderzoeken om zo het beloop te verklaren. Behandelingen die zich richtten op de prikkels waren er dan ook niet. Tot nu.
Wat dit betekent voor miljoenen mensen
Arts-microbioloog Bjorn Herpers, werkzaam bij het Streeklaboratorium voor de Volksgezondheid Kennemerland in Haarlem en betrokken bij de ontwikkeling van Staphefekt, is dan ook erg enthousiast over deze nieuwe resultaten: “Deze studie toont aan dat Staphefekt en hiermee Gladskin veilig en effectief is bij eczeemklachten. Een doorbraak die de potentie van endolysines laat zien.” Want er zijn meer huidziektes waar de bacterie een rol speelt. Zo doet het bedrijf ook onderzoek naar andere inflammatoire huidziekten zoals acne en rosacea. Staphefekt is een medisch hulpmiddel en de producten zijn in de EU en de Verenigde Staten zonder recept verkrijgbaar onder de merknaam Gladskin. Dat is goed nieuws voor mensen met eczeem, die zo direct toegang hebben tot deze nieuwe behandeling.
Bronvermelding
* H. H. Kong, J. Oh, C. Deming, S. Conlan, E. A. Grice, M. A. Beatson, et al. Temporal shifts in the skin microbiome associated with disease flares and treatment in children with atopic dermatitis. Genome Res. 2012 May;22(5):850-9.
** Moreau, M, Seité S, Aguilar L, Da Cruz O, Puech J, Frieling J, Demessant AL. Topical S. aureus-Targeting Endolysin Significantly Improves Symptoms and QoL in Individuals With Atopic Dermatitis. Journal of Drugs in Dermatology.2021 Dec. 2)