Hoe kan ik bijziendheid bij mijn kind voorkomen?

Bijziendheid bij kinderen komt steeds vaker voor. Omdat ze vaak naar objecten dichterbij kijken, zoals hun beeldscherm. Maar ook omdat er minder wordt buitengespeeld nu de dagen korter, kouder en donkerder worden.

Bijziendheid heet met een ander woord myopie; je ziet dan in de verte niet goed. Daarbij is een min-bril nodig om weer scherp te zien in de verte. De oogafwijking is deels erfelijk bepaald, maar de levensstijl heeft daar ook een grote invloed op. Vooral tegenwoordig: beeldschermen zoals telefoons, tablets maar ook laptops op school, spelen een grote rol in de ontwikkeling van myopie bij kinderen. In het kort: om dichtbij (zoals op een scherm) goed te kunnen zien, is er inspanning van de oogspieren nodig. Door langdurig dichtbij te kijken, groeit de oogbal meer ovaal in plaats van rond, waardoor je moeite krijgt met het scherpstellen op afstand. Oftewel: je wordt bijziend.

Aandoeningen op latere leeftijd

Bijziendheid komt natuurlijk voor bij jong tot oud. Maar hoe hoger de myopie, hoe groter de kans op ernstige oogaandoeningen op latere leeftijd, zoals slechtziendheid of – in het ergste geval – blindheid. Er met een kind vroeg bij zijn, is dus van belang. “Ook al meet je bij een kind een sterkte van -2, dan bestaat de kans dat het oog ovaal blijft groeien in plaats van rond. In de groeispurt en puberteit ontwikkelen de ogen nog volop, dus het zicht kan verder achteruitgaan. We zien vaker achteruitgang van ogen bij kinderen en jongeren die nog in de groei zijn”, legt opticien en optometrist Ellen uit. “Zodra de sterke boven de -6 komt, neemt de kans op oogproblemen toe.”

20-20-2-regel

Om ouders een houvast te bieden, hebben oogartsen de 20-20-2-regel ontwikkeld. Deze richtlijn helpt om de ontwikkeling van myopie tegen te gaan. Beeldschermgebruik, maar ook boeken lezen, zijn de boosdoeners. De vuistregel: na twintig minuten schermtijd (of het focussen op een ander object van dichtbij), twintig seconden in de verte kijken om de ogen te laten ontspannen. En voor de jeugd: twee uur per dag buitenspelen of buiten zijn. Daaronder vallen ook schoolpauzes of wandelen of fietsen naar school. Omdat je kind dan naar verschillende afstanden kijkt, train je het oog.

Steeds meer binnen

Maar eerlijk is eerlijk: in wintermaanden is kinderen naar buiten krijgen een stuk lastiger. “Probeer bijvoorbeeld je kind lopend of fietsend mee te nemen met boodschappen doen of maak een ommetje in de buurt met als beloning iets lekkers”, tipt Ellen. Ook in dit coronajaar hebben we veel meer binnen (en vaak ook langer achter een scherm) gezeten. Ellen is bang dat we daar de gevolgen nog van gaan merken: “Ouders werken vaak achter een scherm vanuit huis, maar ook kinderen hebben veel online les gehad. En pakken ’s avonds sneller de tablet erbij of kijken meer TV. Ik verwacht dat we daardoor de komende jaren een verslechtering van ogen gaan zien. Vooral bij kinderen.”

Myopie vroeg herkennen

Nu de dagen donkerder, kouder en korter worden is het dus een uitgelezen moment om  samen met jouw kind een gratis online oogtest te doen. Een aantal simpele vragen geven daarbij een eerste indicatie of een échte oogmeting door een opticien nodig is. En nog veel belangrijker: het is een manier om vroeg bij eventuele myopie te zijn. Ook met het oog op de aandoeningen die later kunnen ontstaan.