Een bevolking waarvan de helft bijziend is. Dat is het toekomstbeeld voor 2050. Juist ervaringsdeskundigen weten als geen ander dat we daar niet te lichtzinnig over moeten zijn. Gerdie Mevissen en Anton Luijtink delen hun verhalen.
Gerdie is moeder van twee kinderen met hoge myopie en Anton is zelf bijziend. Hoewel Anton ‘slechts’ lage myopie heeft, met sterktes van -2 en -3 dioptrie, en dus niet tot de hoog risicogroep behoort, ondervond hij vervelende consequenties van bijziendheid.
De gevolgen van lage myopie voor Anton
“Wat begon als een soort vetvlekje in de hoek van mijn oog, werd een zwarte vlek”, begint Anton zijn ervaring. Dat vetvlekje zag hij nauwelijks. “Daarom deed ik er in eerste instantie niets aan. Maar toen het vlekje na twee weken een zwarte vlek was geworden, wist ik dat het foute boel was.”
Een vriend van Anton wist hem te vertellen dat hij meteen naar de huisarts moest. Diezelfde week werd hij geopereerd aan netvliesloslating. Het herstel daarvan was niet makkelijk. “Dat duurde maanden. In die herstelperiode moest ik alles extra voorzichtig doen. Fietsen kon bijvoorbeeld niet, omdat de wind en de kou vervelend waren voor mijn oog.” Ook voor zijn werk als fietsenmaker had het consequenties. Hij kon geen reparaties doen, omdat hij niet scherp zag en niet mocht tillen. Een jaar na de operatie heeft Anton een nieuwe lens gekregen. Hij had namelijk door de operatie staar ontwikkeld en zag met één oog nog maar voor 40%. “M’n oog heeft van alles beleefd. Drie maanden na de staaroperatie kreeg ik een ontsteking onder het netvlies, waardoor mijn beeld niet meer klopte. Nu heb ik nastaar op de lens en is mijn oog onvoldoende hersteld voor een nastaarbehandeling. Over een jaar krijg ik een andere bril, wanneer hopelijk het zicht van mijn ogen stabiel genoeg is en niet meer wisselt van sterkte.”
De gevolgen van hoge myopie voor kinderen
Anton was als kind al bijziend. Een bekend verhaal voor Gerdie. Haar dochter heeft een sterkte van -9 dioptrie, haar zoon rond de -13. Dat laatste is uitzonderlijk. “Al toen hij twee was had hij -11. De myopie was zo hoog, dat we behandelmogelijkheden moesten bespreken met specialisten van een academisch ziekenhuis”, begint Gerdie. In eerste instantie werden druppels gebruikt om de groei van het oog te remmen. “Dat deed weinig, omdat de dosering niet te hoog mocht zijn. Toen we die dosering toch ophoogden, kreeg mijn zoon bijwerkingen. We moesten daardoor stoppen met de druppels. Het alternatief was om een bril met speciale brillenglazen te gebruiken. Voor haar dochter bieden die uitkomst. Dat is voor haar zoon anders. “Omdat hij een uitzonderlijk hoge minsterkte heeft, is het niet rendabel voor leveranciers brillenglazen te ontwikkelen. Hij valt buiten de boot.”
Haar zoon heeft nu speciaal gemaakte lenzen. Kinderen krijgen doorgaans geen lenzen, omdat het risico op vervuiling van lenzen groot is en er een verantwoordelijkheid komt bij het fatsoenlijk in- en uitdoen van lenzen. “Als ouders hebben we de specialisten gevraagd het een kans te geven. Wij helpen hem. Elke dag doe ik zijn lenzen in en haal ik ze eruit. Ik heb ook een instructiefilmpje gemaakt voor zijn meesters en juffen, zodat zij hem kunnen helpen als dat nodig is. Uiteraard ben ik altijd bereikbaar als er iets is. Nu kan hij in ieder geval een stuk beter zien.” De myopie van Gerdie’s kinderen zal voor uitdagingen blijven zorgen. “Het is niet de vraag óf er complicaties ontstaan, maar wanneer.” Gerdie’s zoon heeft met lenzen nu al onvoldoende zicht om bijvoorbeeld achter het stuur te mogen als hij oud genoeg is. “Dat zijn lastige situaties. In een vertrouwde omgeving functioneert hij relatief goed, ook zonder bril. In een andere omgeving moet hij wennen en geholpen worden.”
Voorkom (ergere) myopie
Zowel Anton als Gerdie benadrukken dat myopie serieus genomen moet worden. Gerdie: “Ik moet op m’n tong bijten als ik zie dat kinderen met een tablet of telefoon beziggehouden worden. Ouders weten onvoldoende waar te veel schermgedrag toe leidt. De 20-20-2 regel is er niet voor niks. Laat kinderen buitenspelen en niet te veel achter een scherm zitten. Je wilt toch niet dat je kinderen hun zicht verliezen?” Daar sluit Anton zich bij aan. “Als je kampt met een visuele beperking is het belangrijk het oog zo snel mogelijk te corrigeren. Maar je moet ook leren op afstand te kijken. Kijk regelmatig in de verte en zorg dat je je ogen zo rustig mogelijk houdt.”
Gerdie Mevissen
Ervaringsdeskundige
Anton Luijtink
Ervaringsdeskundige
NP-MYOP-NL-0002
