We worden met elkaar steeds ouder, en dat is mooi. Maar met de ouderdom komen helaas ook gebreken; zo zien we het aantal mensen met gehoorverlies toenemen. Soms begint dat al op jongere leeftijd, door het veelvuldig gebruik van oortjes of frequent concertbezoek; het gehoor wordt er in ieder geval niet beter op.
Gehoorverlies overkomt je langzaam; je hebt het zelf niet in de gaten of je verbloemt het ‘t liefst. Een partner is nodig om je er op te wijzen. Het begint er mee dat de tv harder gezet wordt, en hogere frequenties lastiger waar te nemen zijn. Gesprekken worden moeilijker, vooral in drukke ruimtes. Naarmate het gehoorverlies groter wordt, leidt deelname aan werk en het sociale verkeer tot vermoeidheid en concentratieproblemen. Ook na pensionering is de neiging groot dat mensen zich terugtrekken uit maatschappelijke activiteiten. “Ik hoor het toch niet” of “ik word er alleen maar moe van”.
In Nederland zijn er zo’n 2,5 miljoen mensen met enige mate van gehoorverlies (bijna 15% van de bevolking). Daarvan hebben anderhalf miljoen mensen een dusdanig gehoorverlies, dat spraakverstaan steeds lastiger wordt. Een gehoorprobleem komt nooit alleen, zo stelt ook de wereldgezondheidsorganisatie (WHO). De samenhang van een verminderd gehoor met werk, eenzaamheid en ook dementie is dan ook aanleiding meer aandacht te hebben voor vroegsignalering. Er is immers meestal wat aan te doen.
Kwaliteit van leven
Waar gehoorverlies in het verleden te vaak gezien werd als een ouderdomskwaal waar je maar mee moest leren leven, wordt steeds duidelijker dat het de kwaliteit van leven positief beinvloedt als er wel iets aan gedaan wordt. De mogelijkheden daarvoor zijn steeds beter en ingenieuzer.
95% van de mensen met een hoortoestel geeft aan dat zij de kwaliteit van leven sterk verbeterd vinden nadat zij het hoortoestel enkele maanden droegen; en 65% vond eigenlijk dat zij dit eerder hadden moeten doen (Eurotrack, 2022). Toch spreken we ook in Nederland nog steeds van een grote groep (zo’n 50%) met onbehandeld gehoorverlies. Schaamte, ontkenning, maar ook niet weten wat de sluipende impact op het leven is, zijn daarvan veelal de oorzaak.
Met een antwoord als “Het hoort bij de leeftijd” zouden patiënten niet weggestuurd mogen worden door een huisarts, liever dat men doorvraagt naar de belemmeringen die worden ervaren. Er zijn online hoortesten, zoals www.hoortest.nl die daarbij helpen.
De werknemer die als gevolg van gehoorverlies dreigt te worden afgekeurd voor werk had eigenlijk al veel eerder opgespoord moeten worden, zodat deze vitaal tot aan het pensioen kan doorwerken; en in de ouderengeneeskunde zou de hoorscreening vroegtijdig ingezet moeten worden om te zorgen dat mensen zich niet als gevolg van hun gehoorverlies steeds meer terugtrekken. Actief en mee blijven doen is het beste recept om er bij te bijven horen.
Carmen de Jonge
Voorzitter Nederlandse Vereniging van Audicienbedrijven (NVAB)
