Kalf zoekt moeder

Kalfjes worden bij de geboorte vaak direct van hun moeder gescheiden. Waarom gebeurt dit eigenlijk? Het lijkt een alledaagse praktijk, maar het scheiden van pasgeboren kalfjes van hun moederkoe roept vragen op. Naast het gegeven dat het een onnatuurlijke situatie is, roept het stress op voor zowel moeder als kind. Gelukkig passen sommige boeren deze praktijk al aan. “Ik ging er pas over nadenken toen ik zelf kinderen kreeg”, vertelt een boer.  

Bij de geboorte worden kalfjes direct van hun moeder gescheiden, en dit brengt aanzienlijke stress met zich mee voor beide. Sommige boeren nemen daarom het besluit om het kalf onmiddellijk na de geboorte weg te halen, want hoe langer de twee bij elkaar zijn, hoe meer stress er ontstaat bij de scheiding. 

Kudde dynamiek  

In de natuur trekt de moederkoe zich tijdens de bevalling terug van de kudde, maar blijft ze toch binnen zicht- en reukafstand van de veilige kudde. Ze voegt zich weer bij de kudde zodra het kalf voldoende kracht heeft verzameld en weerstand heeft opgebouwd. Binnen de kudde leren de kalfjes op speelse wijze sociaal gedrag. 

Wat op het eerste gezicht logisch lijkt, wordt ook ondersteund door onderzoek: kalveren die bij hun moeder blijven en in de kudde opgroeien, zijn socialer en gezonder. Ze vertonen meer speels gedrag, begrijpen beter hun plek in de kudde en hebben een betere weerstand tegen ziekten. 

Kalfisolatie 

Toch is het een gewoonte geworden om een kalf meteen na de geboorte in een soort plastic behuizing te plaatsen. Dit heeft voordelen, zoals direct zicht en controle op het welzijn van het kalf. Ook wordt het risico op de overdracht van ziektekiemen vanuit de kudde verkleind omdat het kalf niet bij de kudde blijft. Het geïsoleerde kalf op het erf lijkt op het eerste gezicht “veilig” en kan niet onder de voet worden gelopen door de kudde. Echter, kalfjes die zonder hun moeder opgroeien, vertonen op latere leeftijd vaker gedragsproblemen dan kalfjes die minstens drie maanden bij hun moeder mogen blijven. Bovendien kan een kalf “teveel” melk drinken. De extra kosten voor het samenhouden van moederkoe en kalf bedragen ongeveer 270 euro per kalf. 

Onderzoek van de Wageningen Universiteit en de Hogeschool Van Hall Larenstein heeft geleid tot een praktisch overzicht van noodzakelijke aanpassingen. Dit omvat onder andere het geschikt maken van de vloer voor kalveren en het creëren van voldoende ligruimte. 

Verandering in de stal 

De discussie over het scheiden van kalf en koe stuitte aanvankelijk op weerstand bij boeren. Het veranderen van ingesleten gewoontes is niet vaak gemakkelijk. Bovenal vergt het aanpassen van de stal inspanningen en kosten. Veel boeren voelen zich overvraagd door de samenleving en de overheid. Toch lijkt het in veel gevallen beter voor iedereen om kalf en koe bij elkaar te houden.