Wist je dat de overgang negatieve gezondheidseffecten heeft op de korte én lange termijn? Gynaecoloog Henk Oosterhof vertelt over de ins & outs. En hoe transdermale hormoontherapie daarbij verlichting kan geven.

Henk Oosterhof

Gynaecoloog

Wat is de impact van de overgang?

“Die is groot. Niet verwonderlijk, aangezien 96 prcocent van de vrouwen één of meerdere overgangsklachten heeft. Zoals opvliegers, gewrichtspijn, hartkloppingen, slapeloosheid en nachtelijk zweten. Naast het fysieke component heeft de overgang ook mentaal invloed. Denk aan neerslachtigheid, stemmingswisselingen, depressiviteit, gejaagdheid, vergeetachtigheid en brain fog. Deze geestelijke klachten worden vaak onderschat, terwijl ze een grote impact hebben op je functioneren en kwaliteit van leven. Zowel op persoonlijke als collectief vlak. In Nederland zijn we zo’n 2,6 miljard euro kwijt aan verzuimkosten en productiviteitsverlies vanwege de overgang.” Helaas wordt in Nederland slechts 4% van de vrouwen behandeld dus er is nog veel ruimte voor verbetering. Het is belangrijk dat de vrouw hulp zoekt als ze klachten heeft. 

Hoe kan hormoontherapie helpen tijdens de overgang?

“Hormoon Suppletie Therapie is een effectieve en veilige behandeling bij overgangsklachten. Zeker als dat wordt toegepast met bio-identiek, oftewel lichaamseigen oestrogeen. Dit kun je via de huid aanbrengen, oftewel transdermaal gebruik. Of je slikt het in tabletvorm. Bij oraal gebruik gaan de hormonen eerst naar de darmen en vervolgens naar de lever. Dat levert een verhoogde kans op trombose. Door de oestrogeen op de huid te smeren, komt het direct in je bloedsomloop en wordt de lever ontzien. Bovendien krijg je zo veel stabieler oestrogeenlevel.”

Waarom is het zo belangrijk om hormonen aan te vullen tijdens de overgang?

“Tijdens de overgang gaan je eierstokken minder goed werken. Hierdoor neemt het vrouwelijke hormoon oestrogeen af, wat weer invloed heeft op de kwaliteit van de lever, hersenen, huid, vaten en botten. Met hormoontherapie vul je het oestrogeentekort aan. Zo geef je het lichaam tijdelijk terug wat het zelf niet meer heeft, zodat het beter kan functioneren.” 

Welke transdermale toedieningsmethoden zijn er?

“Er is keuze uit een gel, spray of pleister. De spray is iets lichter gedoseerd, en daarmee vaak meer geschikt voor oudere vrouwen of als er andere aandoeningen zijn. Heb je een normale of hogere dosering oestrogeen nodig, dan is de gel een prima optie. Een pleister werkt ook goed, alleen is deze meer zichtbaar en kun je te maken krijgen met allergie of irritatie. Wat past, is vaak een persoonlijke keuze.”

Heb je flink last van overgangsklachten, zoek hulp. Want er is echt iets aan te doen

Hormoontherapie, het ei van Columbus?

“Als je behoorlijk last hebt van overgangsklachten, absoluut. Want het vermindert aanzienlijk opvliegers, nachtelijk zweten en mentale klachten. Ook zorgt hormoontherapie voor 30 procent minder hart- en vaatziektes. Verder helpt het ook nog eens heel goed tegen botontkalking. Hormoontherapie kan dus eveneens helpen om gezonder ouder te worden. Naast het hanteren van een gezonde leefstijl. Dus goede voeding, niet roken en minderen met alcohol. En voldoende beweging, ontspanning, zingeving en sociale contacten. Want ook dat is en blijft heel belangrijk, zowel tijdens als na de overgang.”

“Alsof een grijze deken van me werd afgehaald” 

Mariëlle was pas begin veertig toen ze overgangsklachten kreeg. Vooral de somberte overviel haar. Dankzij hormoontherapie voelde ze zich al gauw weer zichzelf. 

Mariëlle van Aalst

Ervaringsdeskundige

Op haar 42e merkte Mariëlle voor het eerst dat er iets veranderde in haar lijf. “Ik kreeg last van m’n handen en gewrichten, typen deed pijn. ‘s Nachts had ik opvliegers, dan werd ik badend in het zweet wakker.” Ook voelde Mariëlle zich niet zichzelf meer: “Ik kreeg last van cognitieve klachten: ik vergat dingen snel, wat enorm onhandig is op het werk. Daarnaast kreeg ik last van somberte. Ik had ineens nergens meer zin in, terwijl alles prima was in m’n leven: ik had een leuke baan, met de kinderen ging het goed. Toch had ik echt depressieve gevoelens. Dat paste totaal niet bij mij.” 

Mariëlle werkt zelf als bedrijfsarts en weet dus alles over uitval op werk en dus ook overgangsklachten. “Ik was er alert op, en toch overviel het me. Met name die depressie heeft er echt in gehakt. Ik ben gewend om altijd veel te werken, ik ben iemand die altijd maar doorgaat. Maar dat ging nu niet meer.” Omdat Mariëlle beroepsmatig al wist dat er iets aan overgangsklachten gedaan kan worden, ging ze naar haar gynaecoloog. Ze besloten samen al snel om te starten met hormoontherapie. “Ik koos voor een gel met oestrogeen, die is handig in gebruik en makkelijk te doseren.’’ 

Ik kreeg last van cognitieve klachten

Al snel merkte Mariëlle verschil: “Binnen no-time was ik van m’n gewrichtsklachten af. Al na twee weken verminderde de opvliegers waardoor ik weer beter kon slapen.” Ook voelde Mariëlle zich weer zichzelf: “Het voelde alsof er een grijze deken van me werd afgehaald. Ik kon weer scherper nadenken – wat heel fijn is als je een leidinggevende functie hebt. Voor mijn somberte heb ik nog wel aanvullende antidepressiva genomen, maar dat is nu niet meer nodig. Voorlopig blijf ik de hormoongel wel nog gebruiken, want die werkt goed.”  

Mariëlle raadt ze andere vrouwen aan om hulp te zoeken als ze klachten hebben: “Ik weet dat het lastig is om sommige kwaaltjes aan de overgang te linken, maar veel vrouwen kampen hiermee. Onder andere hormoontherapie kan een uitkomst bieden: je vult in feite aan wat je tekort komt aan oestrogeen. Dus praat erover met je arts.’’