De term IVF is voor vrijwel niemand meer onbekend. “Jaarlijks worden er in Nederland ongeveer 15.000 IVF-cycli uitgevoerd, dat gaat om ongeveer 9000 stellen”, vertelt Frank Broekmans, hoogleraar in de voortplantingsgeneeskunde en gynaecoloog in het UMC Utrecht. Maar wat houdt deze behandeling precies in?
“IVF, oftewel in vitro fertilisatie, is het kroonjuweel van onze vruchtbaarheidsbehandelingen”, vertelt Frank Broekmans. Bij IVF vindt in het laboratorium de bevruchting plaats, wanneer het op natuurlijke wijze niet lukt. Broekmans: “Traditioneel gezien werd het vooral ingezet bij afgesloten eileiders, maar inmiddels wordt de procedure toegepast bij allerlei vruchtbaarheidsproblemen. Het is vooral nuttig voor stellen die slechte kwaliteit zaad hebben. Ook wordt het ingezet bij paren die ‘onverklaarbaar onvruchtbaar’ zijn.”
De behandeling
Een IVF-behandeling beslaat een hele periode. Broekmans: “We stimuleren de eierstokken met hormonen om zo een flink aantal eiblaasjes te laten rijpen. Vervolgens wekken we de eisprong op en kunnen we de eicellen gaan ‘oogsten’. Dat is een flink belastende procedure voor de vrouw”, zegt Broekmans. Ondertussen wordt het zaad van de man onderzocht en bewerkt in een neutrale kweekvloeistof. Daarna worden de zaadcellen en eicellen bij elkaar gebracht in het lab, die bevruchten normaal gesproken elkaar vanzelf.”
Er is nog een andere variant op deze behandeling, genaamd ICSI (Intra Cytoplasmatische Sperma Injectie): “Dat wordt vooral gebruikt als de zaadkwaliteit niet goed genoeg is. We prikken dan de zaadcel in de eicel.” Na de bevruchting in het lab worden de embryo’s in een paar dagen opgekweekt. Broekmans: “Een aantal embryo’s halen het niet. Maar uit de goede embryo’s selecteren we welke embryo we terugplaatsen in de baarmoeder. Zijn er meerdere goede embryo’s, dan vriezen we de rest in, voor een eventuele latere poging.” De laatste stap is de terugplaatsing van het embryo in de baarmoeder: “Daarna is het afwachten of de poging is gelukt en ook leidt tot een zwangerschap.”
Slagingskansen
“Jaarlijks worden er in Nederland ongeveer 15.000 IVF-cycli uitgevoerd, dat gaat om ongeveer 9.000 stellen,” zegt Broekmans. De slaginskans is ongeveer 40 procent per cyclus, maar dat zijn gemiddelden. Jongere paren hebben per poging wel 60 tot 70 procent slagingskans, waar vrouwen boven de 40 nog maar 15 procent slagingskans hebben. IVF is geen oplossing voor vruchtbaarheidsproblemen die te maken hebben met leeftijd. Begin dus op tijd als je een kinderwens hebt, het liefst voor je 30e.”
IVF is een gevierd techniek, maar toch is het geen eenvoudige behandeling. Broekmans: “Het is een proces waar je een lange adem voor moet hebben. Vaak heb je wachttijden, zijn er meerdere pogingen nodig en ben je zo een jaar of langer bezig. Ik zeg altijd tegen wensouders: zet een stip op de horizon, laat je niet ontmoedigen door allerlei factoren die tegen kunnen zitten en houd het einddoel voor ogen: de zwangerschap die het uiteindelijk moet opleveren.”
