In 2017 kregen ruim 6.700 mensen in Nederland de diagnose melanoom te horen. Dit aantal stijgt al jaren. Wat kunnen wij doen om dit aantal niet verder te laten stijgen?
Koen van Elst
Voorzitter Stichting Melanoom
Uitzaaiingen
Melanoom is de meest agressieve en dodelijke vorm van huidkanker en ontstaat in de pigmentcellen (melanocyten), vaak een moedervlek. Elk jaar overlijden ongeveer 800 mensen aan de gevolgen van een melanoom. “Veel mensen denken dat een melanoom eenvoudig kan worden verwijderd en dat daarmee de kous af is”, stelt Koen van Elst, voorzitter van Stichting Melanoom. “Helaas is melanoom geneigd relatief snel uit te zaaien. Jaren later kan het zich nog manifesteren als uitzaaiing in een orgaan of in een ander deel van de huid. Dat maakt de ziekte zo gevaarlijk.”
DNA-schade
De kwaadaardige tumor ontstaat als gevolg van DNA-schade. Doorgaans is die schade ontstaan door te grote blootstelling aan UV-straling door de zon of een zonnebank. “Bij veel mensen openbaart de ziekte zich na het vijftigste levensjaar”, weet Van Elst. “Maar de DNA-schade is vaak al jaren daarvoor ontstaan.”
Overlevingskans
De overlevingskans hangt af van het stadium waarin de ziekte wordt ontdekt. “In het beginstadium, als het melanoom erg dun is, is tien jaar na diagnose en behandeling nog 98% in leven. Hoe later deze tumor wordt ontdekt, hoe lager de overlevingskans.”
ABCDE-regel
Een moedervlek is, net als een melanoom, een opeenhoping van pigmentcellen. Maar bij een melanoom is sprake van ongebreidelde groei. Probleem is dat moedervlekken en melanomen vaak erg op elkaar lijken. “Toch zijn er belangrijke verschillen”, vertelt Van Elst. “Je kunt de ABCDE-methode hanteren.
Melanomen zijn vaak asymmetrisch (asymmetry), hebben geen duidelijke grenzen (border), vertonen meerdere kleuren (color) en zijn vaak groter dan 0,6 cm(diametry). De letter E staat voor verandering (Evolution of Elevation). Ga naar je huisarts en vraag om doorverwezen te worden naar een dermatoloog als een moedervlek binnen korte tijd in vorm, kleur, dikte of grootte toeneemt.”
