Maar liefst vijftien procent van de Nederlandse kinderen is bang voor de tandarts. Daarbij is zes procent van de kinderen zo extreem bang, dat ze absoluut niet mee willen werken tijdens een behandeling. Toch kan dit voorkomen worden. Kindertandarts Janneke Krikken legt uit hoe. Zij is lid van de Nederlandse Vereniging voor Kindertandheelkunde en betrokken bij diverse onderzoeken op het gebied van de kindertandheelkunde.
Janneke Krikken
Kindertandarts
“In mijn praktijk zie ik dagelijks kinderen die doorverwezen zijn, omdat zij bij hun eigen tandarts weigeren mee te werken door angst. Verschillende factoren spelen daarbij een rol, zoals bijvoorbeeld het temperament van een kind; het ene kind is sneller bang voor bepaalde situaties dan het andere. Daarnaast spelen ook eerder opgedane pijnlijke ervaringen een rol.
Maar ook de angst van ouders zelf en de sterke verhalen die zij uit hun omgeving te horen krijgen over hoe eng het wel niet is bij de tandarts. Waar kinderen precies bang voor zijn is verschillend. Sommige kinderen durven alles en anderen zijn nu eenmaal van nature wat angstiger. Dus als zij in een vreemde stoel moeten zitten, die ook nog eens achterover gaat, met een vreemde boven zich, is dat al heel eng. Het kan ook zijn dat ze specifieke angst hebben voor een boor of naald. Het werk wat tandartsen moeten doen, maakt veel geluid. Voor kinderen met een bange inborst kan dit ook bedreigend zijn.”
Ouders spelen zelf een grote rol bij het voorkomen van tandartsangst
Vertrouwen en voorspelbaarheid
“Het gedrag van de tandarts zelf heeft ook impact op de angst. Vertrouwen geven en voorspelbaarheid staan centraal bij de behandeling en kunnen voor ‘genezing’ van de angst zorgen. Ik leg altijd precies uit wat ik ga doen en erken de angst. In de praktijk zijn kinderen vaak bang voor de pijn van een vulling of boren. Als ze zich na de verdoving volledig kunnen ontspannen als blijkt dat er geen pijn komt en ze blij en gelukkig naar huis gaan, ben ik zelf ook blij.”
Tandheelkundige problemen voorkomen
“Angst voor de tandarts is niet iets wat alleen kinderen hebben. Veertig à vijftig procent van de volwassenen hebben ook enige vorm van angst. Onderzoek wijst uit dat 25 procent van de mensen weleens een tandartsafspraak af hebben gezegd wegens angst. Als ouders zelf angst hebben, dan geven ze dat onbewust door aan hun kinderen. Goedbedoelde opmerkingen als ‘hij doet niets’ dragen niet bij aan een positieve beleving van de tandarts.
Je kunt als ouders veel doen om tandheelkundige problemen te voorkomen door goed te poetsen en jaarlijks naar controles te gaan. Als een kind al tien keer bij de tandarts is geweest voor het polijsten van zijn tanden, heeft het namelijk veel minder impact dan het vullen van een gaatje. Het heeft allemaal met gewenning te maken. Spoedbehandelingen komen ook weleens voor en er is dan geen tijd om eerst te werken aan het oncoöperatieve gedrag van het kind. Het kind komt binnen met een dikke wang van een ontsteking. De ouders hebben waarschijnlijk al twee nachten niet geslapen. Kortom, allemaal ingrediënten om tandartsangst te ontwikkelen. Voorkomen is dus echt beter dan genezen.”
