Obesitas, de oneerlijke strijd tegen het gewicht en de stigma’s

Overgewicht en obesitas, iedereen heeft er (helaas) wel een mening over. Maar wat is obesitas nu eigenlijk ?

Chronische ziekte

Om te beginnen, obesitas is een door de WHO erkende chronische ziekte waarbij het lichaamsvet, dat belangrijke functies heeft, niet meer goed functioneert. Ook is door het zieke vetweefsel de communicatie tussen het brein en het maag/darm stelsel verstoord geraakt waardoor mensen met obesitas het verzadigingssignaal van de hersenen niet of veel minder door krijgen waardoor sommigen meer trek hebben.

Leefstijl, voeding

Als iemand eenmaal obesitas heeft (meer informatie over de diverse mogelijke psychosociale, hormonale en medische oorzaken zie www.checkoorzakenovergewicht.nl) dan raakt het eigen lichaam geherprogrammeerd op een hoger gewicht waardoor het na afvallen steeds weer omhoog wil. Ook gaat bij sommigen het lichaam veel spaarzamer om met de energie uit het eten. Hierdoor zal iemand met obesits veel minder calorieën kunnen innemen om op hetzelfde gewicht te blijven dan iemand van hetzelfde gewicht die nooit obesitas heeft gehad. Tegelijkertijd blijft bij sommige mensen na het afvallen de verstoorde communicatie tussen brein en maag/darmen aanwezig waardoor deze personen continu een gevoel van trek ervaart. Je komt dan makkelijker weer aan. Hoe oneerlijk en lastig is deze strijd?!

Leefstijl, beweging

Iemand met obesitas moet, in vergelijking met iemand met een gezond gewicht (BMI tussen 18,5-25), veel meer bewegen om op gewicht te blijven; 150 minuten matig intensieve inspanning per week voor iemand met een gezond gewicht ten opzichte van 200-300 minuten per week voor iemand met obesitas die is afgevallen en op het verlaagde gewicht wil blijven. Daarnaast geldt voor iedereen dat je twee keer per week spierversterkende oefeningen moet doen en niet teveel zitten. Ook om af te vallen bij obesitas is meer dan de beweegnorm (150-200 minuten voor mensen zonder obesitas) nodig. Dus niet eens om af te vallen maar simpelweg om op gewicht te blijven/niet zwaarder te worden moet iemand met obesitas al veel meer bewegen dan iemand zonder obesitas, laat staan als hij/zij wil afvallen. Besef ook dat bewegen in een groter lichaam zowieso al moeilijk(er) is. Hoe oneerlijk en lastig is deze strijd?!

Chronisch terugkerend

Als het de persoon met obesitas gelukt is om, middels een gezonde leefstijl, op een gezond(er) gewicht te komen dan is het fenomeen van de verstoorde communicatie tussen brein en maag/darmstelsel nog steeds niet verdwenen. Het is tenslotte een chronische terugkerende ziekte. Hiervoor is het tegenwoordig mogelijk mogelijk  een steuntje in de rug van een maagverkleinende operatie of obesitas medicatie te krijgen. Dit zijn overigens geen  wondermiddelen en quick fixes op zich maar kunnen helpen om in aanvulling op een gezonde leefstijl blijvend af te vallen. Dat neemt niet weg dat je zelf  nog steeds veel meer moeite moeten blijven doen dan iemand die nooit obesitas heeft gehad. Hoe oneerlijk en lastig is deze strijd?!

Schaamte door heersende stigma’s

Voeg daar ook nog eens aan toe dat in de omgeving (school, sportvereniging, familie,  ‘vrienden’, docenten, collega’s, vreemden en zelfs sommige artsen) eigenlijk altijd stigmatiserende opvattingen heersen en/of opmerkingen gemaakt worden in termen als ‘eigen schuld, dikke bult’, dan wordt maar eens extra duidelijk hoe ‘zwaar’ het leven met obesitas is.

Steun bij patiëntenvereniging

De Nederlandse Vereniging voor Overgewicht & Obesitas (NVOO) zet zich in om steun te bieden aan mensen die leven met obesitas, hen te vertegenwoordigen in gesprekken met stakeholders als zorgverzekeraars, overheid, beleidsmakers etc. en organiseert bijeenkomsten voor haar leden (zowel online als fysiek).

De NVOO roept iedereen op om meer begrip te hebben voor mensen die leven met obesitas en niet te oordelen. Want iemand met obesitas ís niet zijn ziekte, het is een mens met gevoel en vaak iemand met een hulpvraag die hij/zij niet uit durft te spreken uit schaamte vanwege het stigma dat heerst. Hoe oneerlijk en lasting is die strijd?!