Veel mensen lopen lang door met urologische klachten voordat ze naar hun huisarts gaan. “Dat is ontzettend jammer”, stelt Bart van Bezooijen, voorzitter van de Nederlandse Vereniging voor Urologie. “Er is namelijk vaak iets aan te doen.”
Bart van Bezooijen
Voorzitter Nederlandse Vereniging voor Urologie
Aandoeningen en klachten
Urologen onderzoeken en behandelen afwijkingen aan de nieren, urineleiders, plasbuis, blaas en de prostaat. Hierbij kun je denken aan nierstenen, bloed bij de urine, impotentieproblemen, ongewild urineverlies en andere klachten bij het plassen. Ongeveer een derde van de patiënten die een uroloog ziet, heeft een vorm van kanker.
Urologische klachten zijn geen sexy gespreksonderwerp
Jarenlang klachten
Niet tijdig naar de huisarts gaan, kan de problemen verergeren. Soms gaat het niet om het verergeren van de oorzaak maar kunnen gevolgen van de klacht verslechteren. “Urologische klachten zijn geen sexy gespreksonderwerp”, weet Van Bezooijen.
“Mensen zwijgen erover en schamen zich ervoor. Veel patiënten die ik zie, hebben al jaren klachten. Soms is er echt sprake van een ernstig sociaal isolement omdat ze de deur niet meer uit durven. Mensen zijn zo bang dat iemand merkt dat ze bijvoorbeeld incontinent zijn.”
Drempel verlagen
Wellicht dat huisartsen, praktijkondersteuners en praktijkverpleegkundigen een rol kunnen spelen in het bespreekbaar maken van de klachten. “Tijdens periodieke controles van bijvoorbeeld hartslag en bloeddruk kunnen ze vragen of er mogelijk nog andere problemen spelen en gerichte vragen stellen. Op zo’n moment is de drempel om erover te praten lager. Mensen zijn dan immers al bij de dokter.”
Onderzoeksmethoden
De meeste urologische problemen kan een huisarts relatief eenvoudig verhelpen. Als hij of zij er niet uitkomt of vermoedt dat het gaat om een ernstige oorzaak dan volgt doorverwijzing naar de uroloog. Bloed bij het plassen als er geen ontsteking is of bijvoorbeeld rugpijn kan een symptoom zijn van blaas- of prostaatkanker.
Vroeger gingen artsen vooral uit van de wetenschap als ze een behandeling voorstelden
Om de juiste diagnose te stellen, is nader onderzoek nodig. “Een scan is doorgaans niet belastend maar sommige onderzoeken zijn vervelend”, erkent Van Bezooijen. “Een kijkonderzoek in de plasbuis of weefselafname van de prostaat zijn bepaald niet prettig. Daarom wordt er nu gewerkt aan nieuwe onderzoeksmethoden zodat wij in de toekomst bijvoorbeeld al in het bloed of de urine kanker kunnen detecteren. Dan is weefselafname of een kijkonderzoek niet meer nodig.”
Persoonsgerichte zorg
Een andere manier om de zorg te verbeteren, is het bieden van toegankelijkere informatie over de aandoening en de behandelmogelijkheden. Een op de zes van de Nederlanders van 16 jaar of ouder is laaggeletterd. In dat geval is schriftelijke informatie niet zinvol. “Je kunt folders vervangen door filmpjes of afbeeldingen en mondeling toelichting geven.
Hiernaast is het belangrijk is om door te vragen naar de klachten, wensen en verwachtingen. Vroeger gingen artsen vooral uit van de wetenschap als ze een behandeling voorstelden. Nu staat de patiënt centraal. Welke optie past het beste bij zijn of haar situatie en levensfase? Samen beslissen over een behandelmogelijkheid kan alleen als beide partijen begrijpen wat er speelt.”
