“Wacht niet te lang met het vervullen van je kinderwens” waarschuwt prof. dr. Annemieke Hoek, hoogleraar Voorplantingsgeneeskunde aan het UMCG. “Hoe ouder je bent, des te moeilijker het is om zwanger te worden”
Annemieke Hoek
Hoogleraar Voorplantingsgeneeskunde UMCG
Leeftijd is de belangrijkste factor
Veel stellen plannen hun toekomst zorgvuldig: een goede opleiding, een vaste baan, een mooie carrière, een huis, verre reizen maken en daarna kinderen. “Heel logisch dat je alles goed voor elkaar wilt hebben voordat je een gezin begint, maar zeker als het gaat om leeftijd zit er een grens aan zwanger kunnen worden. Vrouwen boven de 35 jaar hebben een duidelijk kleinere kans om zwanger te worden.”
Preconceptiefase
Er zijn meer factoren die van belang zijn. “Als je zwanger wilt worden, is het belangrijk dat je zo gezond mogelijke ei- en zaadcellen hebt”, legt Hoek uit. “Het duurt zeventig tot negentig dagen voordat een zaadcel van beginnende ontwikkeling tot ejaculatie komt. Eicellen hebben een aantal maanden nodig om rijp te worden. Dat betekent dat je in de preconceptiefase invloed kunt uitoefenen op je fertiliteit en de gezondheid van je toekomstige kind.”
Tijdens de preconceptiefase kun je invloed uitoefenen op je vruchtbaarheid
Niet roken
Stoppen met roken is heel belangrijk. “Roken heeft invloed op de gezondheid van de eicellen en daarmee op de gezondheid van het ongeboren kind. Kinderen van moeders die tijdens de zwangerschap hebben gerookt zijn vaak te klein, hebben een hogere kans op sterfte tijdens de zwangerschap en hebben op de langere termijn meer astmaklachten, meer kans op ADHD en op oudere leeftijd een groter risico op het ontwikkelen van overgewicht en hart- en vaatziekten. Ook voor mannen is het belangrijk te stoppen met roken omdat de stoffen in de rook de zaadcellen aantasten.”
Geen alcohol
Dat alcohol tijdens de zwangerschap slecht is voor de ontwikkeling van het ongeboren kind, is algemeen bekend. “Minder bekend is dat het verstandig is om al in de preconceptiefase te stoppen met alcohol”, vertelt Hoek. “Je weet immers pas dat je zwanger bent op het moment dat je niet ongesteld wordt en dan ben je al een aantal weken zwanger.” Voor mannen is de natuur milder. “Matig alcoholgebruik heeft weinig effect op de kans op zwangerschap, maar bij ‘binge drinking’ zien wij wel verminderde kwaliteit van de zaadcellen.”
Wacht niet te lang met het vervullen van je kinderwens
Foliumzuur
Hoek adviseert ook te beginnen met het gebruik van foliumzuur zodra de kinderwens duidelijk is. “Foliumzuur is heel belangrijk om het risico op het ontstaan van een open ruggetje te verminderen. Ook hier geldt weer dat ook die eerste weken van de zwangerschap waarin alle organen van het toekomstig kind worden aangelegd van groot belang zijn voor de ontwikkeling. Bij een kinderwens stoppen met roken en alcohol en beginnen met foliumzuur. Dat is mijn advies.”
Gezond leven en regelmatig vrijen
Bij een kinderwens geldt ook dat hoe gezonder je leeft, des te beter het is voor de gezondheid van het toekomstige kind. “Niet te lang wachten met het vervullen van je kinderwens, gezond eten en drinken, voldoende bewegen en regelmatig vrijen. Dat zijn de vijf factoren waarop je invloed kunt uitoefenen”, stelt Hoek. “Daarnaast is het goed om te weten dat zwanger worden niet altijd snel of vanzelf gaat.
Als je anticonceptie zoals de pil of een spiraaltje gebruikt en daarmee stopt, komt je cyclus doorgaans snel weer op gang en wordt die ook snel weer regelmatig. Heb je echter de prikpil of een implantaat gebruikt, dan kan het langer duren voordat die stoffen uit je lichaam zijn verdwenen. Het duurt dan maanden tot soms wel een jaar voordat je weer een eisprong krijgt en zwanger kunt worden.”
Lichaam in balans
Die eisprong kan ook uitblijven als sprake is van excessief sporten, anorexia of boulimia. “Op het moment dat je lichaam niet in balans is, omdat je een te laag vetpercentage hebt, te mager of juist te zwaar bent, heeft dat vaak gevolgen voor de regelmaat of het optreden van de eisprongen. Een eisprong blijft dan uit en je wordt niet of heel af en toe ongesteld. Minder sporten, gezonder eten of een deel van je gewicht kwijtraken is dan echt belangrijk om je cyclus weer op gang te brengen en zo de kans op zwangerschap te vergroten.”
Een regelmatige eisprong is een eerste voorwaarde om zwanger te kunnen worden
Vruchtbaarheidsproblemen
De meeste vrouwen worden op natuurlijke wijze zwanger. “Als de cyclus niet vanzelf weer op gang komt of onregelmatig is, kan sprake zijn van een vruchtbaarheidsprobleem. Wacht dan niet te lang en ga naar je huisarts, die verwijst je door naar een gynaecoloog”, adviseert Hoek. “Het kan zijn dat je medicatie nodig hebt om de eisprong op te wekken. Is die eenmaal weer regelmatig dan is de kans groot dat je daarna alsnog zonder verdere medische ingrepen gezond zwanger zult worden.”
Meer lezen
Wanneer zwanger worden moeizaam gaat, word je voor veel keuzes geplaatst. Lees het artikel van Marjolein Grömminger van Freya over hoe je omgaat met vruchtbaarheidsproblemen.